Ο Δήμος Πειραιά έχει ενταχθεί στο διεθνές έργο euPOLIS, το οποίο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Horizon 2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συντονίζεται από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, συνδέοντας τη γνώση και την εμπειρία 28 συνεργατών από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων Ευρωπαϊκών πόλεων: Πειραιάς (Ελλάδα), Βελιγράδι (Σερβία), Λοτζ (Πολωνία) και Gladsaxe (Δανία).
Αυτές οι πόλεις εφαρμόζουν πιλοτικά την καινοτόμο μεθοδολογία πολεοδομικού σχεδιασμού euPOLIS βασισμένη σε φυσικές/πράσινες λύσεις, ενώ η Μπογκοτά (Κολομβία), το Παλέρμο (Ιταλία), η Λεμεσός (Κύπρος) και η Τρεμπίνιε (Βοσνία Ερζεγοβίνη) θα ακολουθήσουν, θα αναπαραγάγουν και θα επιδείξουν τα πλεονεκτήματα των καινοτομιών μας μέσω καθοδήγησης και παρακολούθησης.
Ο κόσμος αλλάζει δραματικά και οι ευρωπαϊκές πόλεις αντιμετωπίζουν σημαντικές αστικές αναπτυξιακές, κοινωνικές, γεωπολιτικές, οικονομικές και κλιματικές προκλήσεις που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας. Είναι πλέον προφανές ότι δεν μπορούμε να βασίζουμε τον πολεοδομικό μας σχεδιασμό αποκλειστικά σε κριτήρια με γνώμονα μόνο το κέρδος.
Η συμβατική προσέγγιση επιβάλλει να ληφθούν υπόψη και κοινωνικά κριτήρια και έννοιες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων παραμελούνται, γεγονός που προκαλεί το αίσθημα της αποτυχίας των δαπανηρών επενδύσεων, της έλλειψη βιωσιμότητας κλονίζοντας έτσι την εμπιστοσύνη μεταξύ των πολιτών και των δημοτικών αρχών.
Αυτό οδηγεί στη συσσώρευση ‘κοινωνικών ανωμαλιών’ που μπορούν να προκαλέσουν άγχος, δυσαρέσκεια μειώνοντας την ποιότητα ζωής, τη δημόσια υγεία και την ευημερία.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η μεθοδολογία του έργου euPOLIS για τον πολεοδομικό σχεδιασμό βασιζόμενη στις πράσινες υποδομές, προσφέρει τη συνέργεια της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης που λαμβάνει υπόψη την υγεία των ανθρώπων, με τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη που έχουν οι πράσινες και μπλε υποδομές.
Το έργο euPOLIS στοχεύει στην αντικατάσταση ή τον συνδυασμό των παραδοσιακών δαπανηρών μηχανικών συστημάτων που έχουν κατασκευαστεί για την προστασία του περιβάλλοντος με φυσικά συστήματα με στόχο τη δημιουργία ανθεκτικών αστικών οικοσυστημάτων με χαμηλότερο κόστος κύκλου ζωής και ταυτόχρονα την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και ευημερίας.
Το έργο αντιμετωπίζει κρίσιμες προκλήσεις όπως η χαμηλή ποιότητα του περιβάλλοντος, ο κατακερματισμός και η χαμηλή βιοποικιλότητα σε δημόσιους χώρους και οι μειωμένοι υδατικοί πόροι, εισάγοντας μια δομημένη προσέγγιση για την ενεργοποίηση των κρυφών πόρων και υπηρεσιών των υπαρχόντων αστικών Φυσικών και Μηχανικών συστημάτων και την αναγέννηση και αποκατάσταση των αστικών οικοσυστημάτων.
Ειδικότερα, στόχους του euPOLIS αποτελούν η βελτίωση της ανθεκτικότητας των πόλεων μέσω κατάλληλων παρεμβάσεων αστικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και η δημιουργία βιώσιμων, και χωρίς αποκλεισμούς, αστικών χώρων. Πρόκειται για μια διαδικασία βασισμένη στη συστηματική εφαρμογή καινοτόμων συμμετοχικών εργαλείων λαμβάνοντας υπόψη με ιδιαίτερη προσοχή παραμέτρους όπως το φύλο, η ηλικία και τυχόν περιπτώσεις αναπηρίας.
Οι εμπειρογνώμονες και ειδικοί της ομάδας του euPOLIS θα χαρτογραφήσουν τις κρίσιμες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πόλεις της επίδειξης, θα παρέχουν ολιστικές λύσεις και θα μετρήσουν το θετικό αντίκτυπό τους στην ποιότητα της ζωής των πολιτών: τη γενική ευημερία, καθώς και τη σωματική, ψυχική και συναισθηματική υγεία τους.
Συντονιστής του έργου είναι το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, ενώ η ομάδα αποτελείται από τους: Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας – Ινστιτούτο Κοινωνικών Σπουδών (Πολωνία), Πανεπιστήμιο Βελιγραδίου – Σχολή Πολιτικών Μηχανικών (Σερβία), Amphi International ApS (Δανία), Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Κέντρο Οικοϋδρολογίας της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών (Πολωνία), Vertical Farming Institute (Αυστρία), Geosystems Hellas SA (Ελλάδα), Imperial College of Science Technology and Medicine (Ηνωμένο Βασίλειο), Biopolus (Ουγγαρία), RISA Sicherheitsanalysen (Γερμανία), Resilience Guard (Ελβετία), CDP Worldwide Gmbh (Γερμανία), EnPlus (Σερβία), BioAssist (Ελλάδα), Sentio Labs Monoprosopi (Ελλάδα), Byspektrum (Δανία), Mikser Association (Σερβία), Plegma Labs (Ελλάδα), Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου de los Andes (Κολομβία), Πόλεις: Βελιγραδίου (Σερβία), Λοτζ (Πολωνία), Πειραιά (Ελλάδα), Γκλάντσαξε (Δανία), Παλέρμο (Ιταλία), Λεμεσού (Κύπρος), Τρέμπινιε (Βοσνία-Ερζεγοβίνη), Μπογκοτά (Κολομβία), Νέα Πόλη Φενγκσί (Κίνα).
Ο Δήμος Πειραιά front runner city
Ο Δήμος Πειραιά κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου θα λειτουργήσει ως πόλη-οδηγός (front runner city) εφαρμόζοντας, πιλοτικά, φυσικές λύσεις με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ευημερίας των πολιτών. Κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα από τις πιλοτικές πράσινες και μπλε δράσεις αποτελούν η δημιουργία πράσινου φυτεμένου δώματος εντός του σχολικού συγκροτήματος της οδού Τζαβέλλα, η ανακύκλωση του βρόχινου νερού, ο καθαρισμός του καναλιού κατά μήκος της Ακτής Δηλαβέρη και η παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων με κατάλληλους αισθητήρες αλλά και η συνολική αναβάθμιση του περιβάλλοντος χώρου με παρεμβάσεις πρασίνου και βελτίωσης του φωτισμού, ώστε να είναι εφικτή η ενοποίηση του με την όμορη περιοχή του Μικρολίμανου.
Τέλος σε συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις θα εφαρμοστούν πιλοτικές λύσεις πράσινης αναβάθμισης των χώρων τους, καθώς και εξοπλισμού τους με καινοτόμα συστήματα, μικρής κλίμακας, για την αποτελεσματική διαχείριση του νερού.
Η Λεμεσός θα είναι η πόλη που θα «ακολουθήσει» (follower city) τον Πειραιά, παρακολουθώντας στενά τις δράσεις του και στη συνέχεια θα τις εφαρμόσει σαν παράδειγμα «καλής πρακτικής». H GEOSYSTEMS HELLAS Α.Ε, θα συντονίσει και θα καθοδηγήσει τις πόλεις του Πειραιά και της Λεμεσού καθ΄ όλη τη διάρκεια του έργου.
Οι προθέσεις του έργου αντικατοπτρίζονται στον τίτλο “euPOLIS”, επαναπροσδιορίζοντας την έννοια μιας πόλης (POLIS) από ένα πρόθεμα «ευ», που στα ελληνικά σημαίνει «καλό», «καλώς», «ευτυχώς» και αποτελεί το σύμβολο των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
