Κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου γιορτάζεται η ειρήνη και η ενότητα στην Ευρώπη, όπως θεμελιώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Την Ημέρα της Ευρώπης κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου γιορτάζουμε την ειρήνη και την ενότητα στην Ευρώπη. Η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής «Διακήρυξης Σουμάν», με την οποία ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν (1886-1963) διατύπωσε την πρότασή του για μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, ικανή να κάνει τον πόλεμο μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών αδιανόητο.
Η πρόταση του Ρομπέρ Σουμάν θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Today is #EuropeDay.
It marks the 72nd anniversary of the Schuman Declaration, a starting point for the EU as we know it today.
Only through unity and solidarity are we able to maintain the European project. Together we are stronger. pic.twitter.com/T4Zqb1a2yZ
— European Commission 🇪🇺 (@EU_Commission) May 9, 2022
Η Διακήρυξη ήταν ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης ειρήνης στη μεταπολεμική Ευρώπη, το οποίο θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σημασία των προσπαθειών για την ειρήνη στην Ευρώπη καθίσταται ακόμη πιο προφανής, καθώς αναδεικνύουμε την ενότητα και την αλληλεγγύη μας προς την Ουκρανία.
Τον Μάιο τα θεσμικά όργανα της ΕΕ σας καλούν σε μια ποικιλία διαδικτυακών και επιτόπιων δραστηριοτήτων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στην έδρα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, το Λουξεμβούργο και το Στρασβούργο.
Η Ημέρα της Ευρώπης εορτάζει την υπογραφή της «Διακήρυξης Σουμάν» στις 9 Μαΐου 1950
Καθώς το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022 θέτει στο προσκήνιο τους νέους της Ευρώπης, και με τις φωνές των πολιτών να ενισχύονται από τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, είναι η καταλληλότερη στιγμή για να συναντηθούμε, να συζητήσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε όλοι και να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για την Ευρώπη που θα λειτουργεί για όλους.
Ne jamais tenir la paix pour acquise.#EuropeDay #JournéeDeLEurope pic.twitter.com/Y5wMvd4lP2
— Commission européenne 🇪🇺 (@UEFrance) May 9, 2022
Η ΕΕ εισήγαγε την “Ημέρα της Ευρώπης” το 1985 (τότε υπήρχαν οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες, ο προκάτοχος της ΕΕ) Η ημερομηνία τιμά τη Διακήρυξη Σουμάν της 9ης Μαΐου 1950. Η διακήρυξη πρότεινε την συνεργασία μεταξύ των γαλλικών και δυτικογερμανικών βιομηχανιών άνθρακα και χάλυβα, οδηγώντας στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, η οποία ιδρύθηκε το 1952.
Μια “σχεδία των πολιτιστικών εικόνων” ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 1985, ως αντίδραση στην έκθεση της επιτροπής “για μια Ευρώπη των πολιτών” υπό την προεδρία του Πιέτρο Αντονίνο. Ο σκοπός της ήταν η διευκόλυνση της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με την προώθηση μιας πανευρωπαϊκής ταυτότητας μεταξύ των κατοίκων των κρατών μελών της ΕΚ.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε την “Ημέρα της Ευρώπης”, μαζί με τη σημαία της Ευρώπης (τεχνικά δεν ονομάζεται “σημαία” αλλά “έμβλημα”) και άλλα αντικείμενα στις 29 Σεπτεμβρίου 1985 στο Μιλάνο.
Μετά την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως διαδόχου της ΕΟΚ το 1993, η τήρηση της Ημέρας της Ευρώπης από τις εθνικές και περιφερειακές αρχές έχει αυξηθεί σημαντικά. Από το 1995, στη Γερμανία οι εορτασμοί έχουν επεκταθεί και καλύπτουν μια εβδομάδα.
Ο εορτασμός ονομάζεται “Εβδομάδ της Ευρώπης” (Europawoche) αλλά επικεντρώνεται στις 9 Μαΐου. Το 1999, στη Πολωνία, το ίδρυμα Σουμάν, μια πολωνική οργάνωση που υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση (η οποία ιδρύθηκε το 1991), οργάνωσε τη πρώτη Παρέλαση Σουμάν στη Βαρσοβία στις 9 Μαΐου 1999.
Εκείνη τη στιγμή υποστήριζε και τη προσχώρηση της Πολωνίας στην ΕΕ. Η τήρηση της 9ης Μαΐου ως “Ημέρα της Ευρώπης” αναφερόταν “σε όλη την Ευρώπη” από το 2008.Αρχής γενομένης από το 2019, η 9η Μαΐου είναι επίσημη αργία στο Λουξεμβούργο.
Η επιλογή της ΕΕ για την ημερομηνία ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και όχι της ίδιας της ΕΕ θέσπισε μια αφήγηση στην οποία η ομιλία του Σουμάν, ασχολούμενη με την επαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης και την εδραίωση της ειρήνης μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, παρουσιάζεται ως πρόβλεψη για το “λειτούργημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι το κύριο θεσμικό πλαίσιο” για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των επόμενων δεκαετιών.
Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα θα κατοχύρωνε νομικά όλα τα Ευρωπαϊκά σύμβολα στις συνθήκες της ΕΕ, ωστόσο, η συνθήκη απέτυχε να επικυρωθεί το 2005, και η χρήση τους συνεχίζει μόνο ντε φάκτο. Ο αντικαταστάτης του συντάγματος, η Συνθήκη της Λισαβόνας, περιέχει μια δήλωση δεκαέξι βουλευτών που υποστηρίζουν τα σύμβολα.Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο “αναγνώρισε επίσημα” την Ημέρα της Ευρώπης τον Οκτώβριο του 2008.
Η διακήρυξη Σουμάν
Η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διαφυλαχθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν.
Η συμβολή που μπορεί να έχει μια οργανωμένη και ζωντανή Ευρώπη στον πολιτισμό είναι απαραίτητη για τη διατήρηση ειρηνικών σχέσεων. Διαδραματίζοντας για περισσότερα από είκοσι χρόνια το ρόλο πρωτεργάτη για μια ενωμένη Ευρώπη, η Γαλλία είχε πάντα ως ουσιαστικό στόχο να υπηρετεί την ειρήνη. Επειδή δεν επιτεύχθηκε η Ευρώπη, είχαμε πόλεμο.
Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό σχέδιο : θα οικοδομηθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που καταρχάς θα δημιουργήσουν μια πραγματική αλληλεγγύη. Η συνένωση των ευρωπαϊκών εθνών απαιτεί να εξαλειφθεί η μακραίωνη διαμάχη μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας. Η δράση που θα αναλάβουμε πρέπει να αφορά κατά πρώτο λόγο τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Για το σκοπό αυτό, η γαλλική κυβέρνηση προτείνει να αναληφθεί αμέσως δράση σε ένα περιορισμένης εμβέλειας αλλά καίριο σημείο.
Η γαλλική κυβέρνηση προτείνει να τεθεί το σύνολο της γαλλογερμανικής παραγωγής άνθρακα και χάλυβα υπό μια κοινή Ανώτατη Αρχή της οποίας η οργάνωση θα δίνει δυνατότητα συμμετοχής και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα εξασφαλίσει αμέσως την εγκαθίδρυση κοινών βάσεων οικονομικής ανάπτυξης, πρώτο στάδιο μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, και θα αλλάξει το πεπρωμένο αυτών των περιοχών που επί πολλά χρόνια αφιερώθηκαν στην κατασκευή όπλων για πολέμους των οποίων υπήρξαν πάντα τα πρώτα θύματα.
Η αλληλεγγύη κατά την παραγωγή, που θα διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο, θα αποδείξει ότι κάθε πόλεμος μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι όχι μόνον αδιανόητος αλλά και υλικά αδύνατος. Η εγκαθίδρυση αυτής της ισχυρής ενότητας παραγωγής, που θα είναι ανοιχτή σε όσες χώρες επιθυμούν να συμμετάσχουν και θα παράσχει τελικά σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες τα θεμελιώδη στοιχεία της βιομηχανικής παραγωγής με τις ίδιες προϋποθέσεις, θα θέσει τα πραγματικά θεμέλια της οικονομικής ενοποίησής τους.
Αυτή η παραγωγή θα προσφερθεί σε όλον τον κόσμο χωρίς διακρίσεις ούτε εξαιρέσεις, ώστε να συμβάλουμε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και στην ανάπτυξη ειρηνικών έργων. Με αυξημένους πόρους, η Ευρώπη θα μπορέσει να επιδιώξει την εκπλήρωση ενός από τα κύρια καθήκοντά της: την ανάπτυξη της αφρικανικής ηπείρου.
Έτσι θα πραγματοποιηθεί απλά και γρήγορα η συγχώνευση των συμφερόντων που είναι αναγκαία για την εγκαθίδρυση μιας οικονομικής κοινότητας, και θα δημιουργηθεί η «μαγιά» μιας ευρύτερης και βαθύτερης κοινότητας μεταξύ των χωρών που για μεγάλο διάστημα τις χώριζαν αιματηρές διενέξεις.
Με την κοινή διαχείριση της βασικής παραγωγής και τη θέσπιση μιας νέας Ανώτατης Αρχής της οποίας οι αποφάσεις θα δεσμεύουν τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις άλλες χώρες που θα προσχωρήσουν σε αυτή την κοινότητα, η πρόταση αυτή θα οδηγήσει στη δημιουργία των πρώτων συγκεκριμένων θεμελίων μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ειρήνης.
Για να επιτύχει τους ανωτέρω στόχους, η γαλλική κυβέρνηση είναι έτοιμη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις στις εξής βάσεις.
Ανατίθεται στην κοινή Ανώτατη Αρχή να εξασφαλίσει το συντομότερο δυνατό τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητάς της· την προμήθεια, υπό τις ίδιες συνθήκες, του άνθρακα και του χάλυβα στη γαλλική και τη γερμανική αγορά καθώς και στις αγορές των χωρών που θα προσχωρήσουν στην κοινότητα· την ανάπτυξη κοινών εξαγωγών προς τις άλλες χώρες· την εξίσωση προς το καλύτερο του βιοτικού επιπέδου του εργατικού δυναμικού αυτών των βιομηχανιών.
Προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι ξεκινώντας από τις πολύ ανομοιογενείς συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργεί σήμερα η παραγωγή των χωρών που θα προσχωρήσουν στην κοινότητα, πρέπει να ληφθούν ορισμένα μεταβατικά μέτρα, όπως η εφαρμογή σχεδίου παραγωγής και επενδύσεων, η καθιέρωση μηχανισμών εξίσωσης των τιμών και η δημιουργία ταμείου μετατροπής που θα διευκολύνει την ορθολογική οργάνωση της παραγωγής. Η κυκλοφορία του άνθρακα και του χάλυβα μεταξύ των χωρών της κοινότητας θα απαλλαχθεί αμέσως από κάθε τελωνειακό δασμό και δεν θα μπορεί να επηρεάζεται από διαφοροποιημένα τιμολόγια μεταφορών. Σταδιακά θα διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν αυτόματα την πλέον ορθολογική κατανομή της παραγωγής στο υψηλότερο επίπεδο παραγωγικότητας.
Στον αντίποδα διεθνών καρτέλ που επιδιώκουν να κατανέμουν και να εκμεταλλεύονται τις εθνικές αγορές με περιοριστικές πρακτικές και να διατηρούν υψηλά κέρδη, η προβλεπόμενη οργάνωση θα εξασφαλίσει τη συγχώνευση των αγορών και την επέκταση της παραγωγής.
Οι βασικές αρχές και δεσμεύσεις που καθορίστηκαν ανωτέρω θα αποτελέσουν αντικείμενο συνθήκης που θα υπογραφεί από τα κράτη και θα κυρωθεί από τα κοινοβούλιά τους. Οι απαραίτητες διαπραγματεύσεις για τον ακριβή καθορισμό των μέτρων εφαρμογής θα συνεχιστούν με τη βοήθεια διαιτητή που θα οριστεί με κοινή συμφωνία. Έργο του θα είναι να μεριμνά ώστε οι συμφωνίες να εναρμονίζονται με τις αρχές και, στην περίπτωση ανεπίλυτης διαφοράς, να αποφασίζει για τη λύση που θα υιοθετηθεί.
Η κοινή Ανώτατη Αρχή, που θα είναι επιφορτισμένη με τη λειτουργία του συστήματος συνολικά, θα αποτελείται από ανεξάρτητες προσωπικότητες που θα διοριστούν ισομερώς από τις κυβερνήσεις. Με κοινή συμφωνία των κυβερνήσεων θα επιλεχθεί ένας πρόεδρος, οι αποφάσεις του οποίου θα είναι εκτελεστές στη Γαλλία, στη Γερμανία και στις άλλες χώρες που θα προσχωρήσουν στην κοινότητα. Οι κατάλληλες διατάξεις θα εξασφαλίσουν τα αναγκαία ένδικα μέσα κατά των αποφάσεων της Ανώτατης Αρχής.
Ένας αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών θα συμμετέχει στην εν λόγω αρχή και θα είναι επιφορτισμένος με τη σύνταξη, δύο φορές ετησίως, δημόσιας έκθεσης στον ΟΗΕ, όπου θα παρουσιάζεται η λειτουργία του νέου οργανισμού, ιδίως όσον αφορά τη διαφύλαξη των ειρηνικών στόχων του.
Η εγκαθίδρυση της Ανώτατης Αρχής δεν προδικάζει με κανέναν τρόπο το καθεστώς ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων. Κατά την άσκηση της αποστολής της, η Ανώτατη Αρχή θα λάβει υπόψη τις εξουσίες που έχουν παραχωρηθεί στη διεθνή αρχή της περιοχής Ρουρ και τις κάθε είδους υποχρεώσεις που έχουν επιβληθεί στη Γερμανία, όσο αυτές θα υφίστανται.
