Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την 8η έκθεσή του για τη συνοχή, τονίζοντας την ανάγκη για πρόσθετους χρηματοδοτικούς πόρους.
Η 8η έκθεση συνοχής του ΕΚ εγκρίθηκε την Πέμπτη με 448 ψήφους υπέρ, 61 κατά και 75 αποχές. Οι ευρωβουλευτές επιμένουν στη διατήρηση των δημοσιονομικών πόρων για τη συνοχή τουλάχιστον στο ίδιο επίπεδο με τη δημοσιονομική περίοδο 2021-2027, ενώ πρόσθετα κονδύλια θα πρέπει να διατεθούν στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης ΙΙ, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ.
Τονίζουν ότι δεν θα πρέπει να γίνεται κατάχρηση της ευελιξίας των πολιτικών συνοχής και ότι δεν θα πρέπει να καταλήξουν ένα βολικό μέσο κάλυψης για δημοσιονομικές τρύπες, αλλά να παραμείνουν μακρόπνοο μέσο για την θωράκιση των περιφερειών.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά επίσης μια διττή προσέγγιση που θα διευκολύνει τη διαδικασία πληρωμών, σύμφωνα με την οποία οι διαπραγματεύσεις επί του περιεχομένου των πολιτικών θα πρέπει να ολοκληρώνονται πριν από τις διαπραγματεύσεις επί της οικονομικής πλευράς τους, ώστε να καταστεί δυνατή η έγκαιρη προετοιμασία των έργων από τις αρχές.
Να βγουν οι περιφέρειες της ΕΕ από την «παγίδα ανάπτυξης»
Παρόλο που, σύμφωνα με την έκθεση, οι πιο ανεπτυγμένες ανατολικές περιφέρειες έχουν καλύψει την απόσταση που τις χώριζε από την υπόλοιπη ΕΕ, υπάρχουν λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, κυρίως στη νότια Ευρώπη, οι οποίες αντιμετωπίζουν οικονομική στασιμότητα και παρακμή. Αυτό υποδηλώνει ότι βρίσκονται σε λεγόμενη «παγίδα ανάπτυξης». Ως εκ τούτου, οι περιοχές αυτές θα χρειαστούν επενδύσεις στην εκπαίδευση, την κατάρτιση, την έρευνα, την καινοτομία και τις υποδομές, ώστε να διατηρηθεί η ανάπτυξή τους και να βγουν από την κατάσταση αυτή.
Αν και έχει επιταχυνθεί η σύγκλιση μεταξύ των χωρών, οι εσωτερικές ανισότητες μεταξύ των περιφερειών, ιδίως στις ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες της ΕΕ, αυξάνονται. Μολονότι μεταξύ 2012 και 2019 ο αριθμός των Ευρωπαίων που αντιμετώπιζαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού μειώθηκε κατά 17 εκατομμύρια, οι πανδημίες αύξησαν και πάλι αυτόν τον κίνδυνο για 5 εκατομμύρια ανθρώπους στην ΕΕ, με το 20% του πληθυσμού της ΕΕ να βρίσκεται στην κατηγορία αυτή. Επίσης, η έκθεση επισημαίνει ότι ο πληθυσμός της ΕΕ γερνά και ότι οι διαφορές όσον αφορά τις ευκαιρίες απασχόλησης μεταξύ των περιφερειών είναι μεγαλύτερες σε σχέση με το 2008.
Ενίσχυση της αποκέντρωσης
Οι ευρωβουλευτές πιστεύουν ότι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ένα μέσο συμβατό με τις πολιτικές συνοχής, αλλά εκφράζουν τη λύπη τους για τον συγκεντρωτικό χαρακτήρα του, την έλλειψη της περιφερειακής διάστασης από τον σχεδιασμό του και την απουσία διαβουλεύσεων με τους περιφερειακούς και τοπικούς φορείς όσον αφορά την εφαρμογή του. Καλούν επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντλήσει διδάγματα από τη χρήση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που βοηθά τις περιφέρειες κατά τη μετάβαση σε ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα, και να αξιοποιήσει τα διδάγματα αυτά για τη δημιουργία ενός νέου ταμείου μετά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού που λήγει το 2027.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τους υπόλοιπους πόρους του 2021 για να βοηθήσει τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα υποδομών στον τομέα των μεταφορών, της ενέργειας ή του ψηφιακού τομέα, δεδομένου ότι οι τιμές τους αυξήθηκαν λόγω του υψηλότερου κόστους των πρώτων υλών και των κατασκευαστικών υλικών και, ως εκ τούτου, η υλοποίησή τους θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο.
Ενίσχυση στις περιφέρειες με ένα νέο ταμείο δίκαιης μετάβασης
Μετά την ψηφοφορία, η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Constanze Krehl (Σοσιαλιστές, Γερμανία) σημείωσε: «Με την έκθεση για τη συνοχή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρουσιάζει το όραμά του για το μέλλον της χρηματοδότησης της ΕΕ. Επιθυμούμε μια σύγχρονη πολιτική που θα οδηγήσει την ΕΕ στη σωστή κατεύθυνση. Η κλιματική κρίση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε και στην παρούσα έκθεση ζητούμε ενίσχυση για τις περιφέρειες που αντιμετωπίζουν προκλήσεις με ένα νέο ταμείο δίκαιης μετάβασης, το οποίο που θα είναι διαθέσιμο όχι μόνο για τις περιφέρειες εξόρυξης άνθρακα, αλλά για όλες τις περιφέρειες με βιομηχανία σε μετάβαση, όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο. Αυτό θα βοηθήσει τις περιφέρειες και την Ένωση να επιτύχουν κλιματική ουδετερότητα το συντομότερο δυνατόν.»
