Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με το σχέδιο νομοθεσίας για την ενίσχυση του δικαιώματος στην επισκευή και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μαζικής κατανάλωσης.
Την Τρίτη το Κοινοβούλιο οριστικοποίησε τη θέση του σχετικά με ένα ισχυρότερο «δικαίωμα στην επισκευή» για τους καταναλωτές, με 590 ψήφους υπέρ, 15 κατά και 15 αποχές. Στόχος της πρότασης του ΕΚ είναι να ενθαρρυνθεί μια πιο βιώσιμη κατανάλωση, διευκολύνοντας την επισκευή ελαττωματικών προϊόντων, μειώνοντας τα απόβλητα και στηρίζοντας τον κλάδο των επισκευών.
Επισκευή αντί για αγορά, ακόμη και μετά τη λήξη της εγγύησης
Εντός της νόμιμης περιόδου εγγύησης, τα καταστήματα θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην επισκευή, όταν αυτή είναι φθηνότερη ή κοστίζει το ίδιο με την αντικατάσταση του προϊόντος, εκτός αν η επισκευή είναι ανέφικτη ή δεν βολεύει τον καταναλωτή. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επίσης να παρατείνεται η νόμιμη εγγύηση ενός προϊόντος κατά ένα χρόνο μετά την επισκευή του.
Μετά τη λήξη της νόμιμης εγγύησης για προϊόντα όπως όπως πλυντήρια ρούχων, ηλεκτρικές σκούπες, κινητά τηλέφωνα και ποδήλατα, οι καταναλωτές θα εξακολουθούν να έχουν το δικαίωμα να ζητούν την επισκευή τους. Για να επιλέγουν περισσότεροι καταναλωτές την επισκευή, το Κοινοβούλιο προτείνει να τους παρέχονται συσκευές σε προσωρινή βάση, για όσο διαρκεί η επισκευή της δικής τους. Όταν η επισκευή είναι αδύνατη, μπορεί να δίνεται στον καταναλωτή η δυνατότητα να επιλέξει ένα αντίστοιχο ανακατασκευασμένο προϊόν.
Πιο ανταγωνιστική αγορά επισκευών και κίνητρα στους καταναλωτές
Πολλοί καταναλωτές αποφεύγουν να επισκευάζουν τα προϊόντα τους, είτε γιατί το σχετικό κόστος είναι απαγορευτικό, είτε γιατί δυσκολεύονται να βρουν υπηρεσίες επισκευής, είτε γιατί τα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά του προϊόντος τους εμποδίζουν την επισκευή. Σύμφωνα με το Κοινοβούλιο, οι ανεξάρτητοι επισκευαστές και ανακατασκευαστές, όπως και οι τελικοί καταναλωτές θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όλα τα ανταλλακτικά, τις πληροφορίες επισκευής και τα απαραίτητα εργαλεία, σε λογικές τιμές.
Επιπλέον, το Κοινοβούλιο προτείνει να δημιουργηθούν διαδικτυακές πλατφόρμες που θα επιτρέπουν στους καταναλωτές να βρίσκουν επιχειρήσεις επισκευής (συμπεριλαμβανομένων των εργαστηρίων επισκευής γνωστών ως «repair café») και καταστήματα που προσφέρουν ανακατασκευασμένα προϊόντα στην περιοχή τους. Για να γίνουν οι επισκευές πιο προσιτές και ελκυστικές, οι ευρωβουλευτές προτείνουν να εξασφαλίσουν οι χώρες της ΕΕ κονδύλια, μέσω των οποίων θα προσφέρονται στους καταναλωτές κουπόνια και άλλα οικονομικά κίνητρα.
Σε δήλωσή του, ο εισηγητής René Repasi (Σοσιαλιστές, Γερμανία) ανέφερε: «Το Κοινοβούλιο αυτό στηρίζει σταθερά το δικαίωμα των καταναλωτών στην επισκευή. Μπορούμε επιτέλους να πούμε ότι ανταποκρινόμαστε ευθέως στις προσδοκίες των πολιτών, οι οποίοι ζητούν να επεκταθεί η διάρκεια ζωής των συσκευών τους, αλλά βρίσκουν ότι συχνά η διαδικασία είναι πολύ δαπανηρή ή δύσκολη. Υιοθετήσαμε μια σειρά προτάσεων οι οποίες θα ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να επιλέξουν την επισκευή αντί της αντικατάστασης, με ιδιαίτερη έμφαση στην στήριξη των ανεξάρτητων επισκευαστών και στη θέσπιση οικονομικών κινήτρων. Αναμένουμε από το Συμβούλιο να εγκρίνει σύντομα τη θέση του, ώστε να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για να μετατρέψουμε αυτές τις προτάσεις σε ευρωπαϊκούς κανόνες, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια πραγματικά κυκλική ευρωπαϊκή οικονομία.»
Το γεγονός ότι πετάμε στα σκουπίδια αγαθά που θα μπορούσαν να επισκευαστούν προκαλεί τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Εξαιτίας αυτής της πρακτικής σπαταλώνται κάθε χρόνο στην ΕΕ 30 εκατομμύρια τόνοι πόρων και παράγονται 261 εκατομμύρια τόνοι εκπομπών ισοδύναμου CO2, καθώς και 35 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων. Συνολικά, οι καταναλωτές που αγοράζουν καινούρια προϊόντα αντί να επισκευάζουν τα παλιά τους χάνουν περίπου 12 δισ. ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 77% των πολιτών της ΕΕ θα προτιμούσε να επισκευάζει τα προϊόντα του αντί να αγοράζει καινούρια.
Η πρόταση για το «δικαίωμα στην επισκευή» πλαισιώνει άλλες πρωτοβουλίες της ΕΕ για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση.
