Η αξιολόγηση του ΕΚ σχετικά με την έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου παρέχει τρόπους για τη βελτίωση του μηχανισμού, ώστε να μπορεί να προστατεύει καλύτερα τις αξίες της ΕΕ.
Κατά τη συζήτηση στην ολομέλεια την Τετάρτη, η ευρεία πλειονότητα των ομιλητών κάλεσε το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αναλάβουν αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης των αξιών της Ε.Ε. σε διάφορα κράτη μέλη.
Οι περισσότεροι ευρωβουλευτές επικεντρώθηκαν σε συγκεκριμένα ζητήματα, όπως η αυξανόμενη πίεση προς την κοινωνία των πολιτών και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, καθώς και την προστασία των μειονοτήτων και των ευάλωτων ομάδων.
Άλλοι διαφώνησαν, υποστηρίζοντας ότι η έκθεση θα έπρεπε να έχει επικεντρωθεί σε άλλα ζητήματα ή ότι η προσέγγισή της είναι υπερβολική. Παρακολουθήστε μαγνητοσκοπημένη τη συζήτηση εδώ.
Μια πιο φιλόδοξη και αποτελεσματική προσέγγιση
Στην έκθεση του Domènec Ruiz Devesa (Σοσιαλιστές, Ισπανία), που εγκρίθηκε με 509 ψήφους υπέρ, 152 κατά και 28 αποχές την Πέμπτη, το Κοινοβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για τα πορίσματα της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση του κράτους δικαίου στην ΕΕ και σε κάθε κράτος μέλος.
Ωστόσο, ζητεί ένα ευρύτερο πεδίο εφαρμογής (το οποίο θα καλύπτει όλες τις αξίες της ΕΕ και ιδίως τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα που αλληλοενισχύονται και οι οποίες, όταν υπονομεύονται, ενδέχεται να συνιστούν συστημική απειλή για την Ένωση), καθώς και μεγαλύτερη διαφοροποίηση όσον αφορά τη διάκριση των συστημικών παραβιάσεων από τις μεμονωμένες.
Η έκθεση, η οποία αποτελεί επί του παρόντος αυτόνομο μηχανισμό, θα πρέπει να αποτελεί μέρος ενός μόνιμου, ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού μηχανισμού, δηλώνουν οι ευρωβουλευτές, για παράδειγμα με τη συμπερίληψη σε αυτή συγκεκριμένων συστάσεων και στόχων σε σύνδεση με τη διαδικασία του Αρθρου 7, αλλά και με τον μηχανισμό δημοσιονομικής αιρεσιμότητας και τις διαδικασίες επί παραβάσει.
Πρόσφατες ανησυχίες
Στο ίδιο κείμενο, οι ευρωβουλευτές προέβησαν επίσης σε απολογισμό των εξελίξεων και τόνισαν τις προτεραιότητες και τις ανησυχίες τους όσον αφορά την προστασία των αξιών της ΕΕ.
Το ψήφισμα καταδικάζει τις πολιτικές πιέσεις που ασκούνται σε δικαστές στην Ουγγαρία και την Πολωνία για να αποφευχθεί η υποβολή ερωτημάτων τους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, κατά παράβαση των Συνθηκών.
Αναφέρεται επίσης τις απόπειρες στην Πολωνία να υπονομευθεί η ανεξαρτησία του Διαμεσολαβητή της χώρας, αλλά και η άρνηση της Ουγγαρίας να εφαρμόσει απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ σε σχέση με τους περιορισμούς που επιβάλλονται στη χρηματοδότηση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να παραπέμψει την Ουγγαρία στο Δικαστήριο και να ζητήσει αποτρεπτικές οικονομικές κυρώσεις.
Δηλώσεις
Ο εισηγητής Domènec Ruiz Devesa (Σοσιαλιστές, Ισπανία) σχολίασε: «Χαιρετίζω τις προσπάθειες της Επιτροπής, και ιδίως το γεγονός ότι εξετάζει την κατάσταση επιτόπου στα κράτη μέλη και όχι από τις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, αναμένουμε μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση για την επικείμενη έκθεση του 2021, ώστε η Επιτροπή να μπορέσει να εκπληρώσει τα καθήκοντά της ως θεματοφύλακας των αξιών της ΕΕ στο σύνολό τους.
Πέρα από τις μεθοδολογικές βελτιώσεις, η Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει να βρουν το πολιτικό θάρρος και να αντιμετωπίσουν τους αυταρχικούς ηγέτες που επωφελούνται από την Ένωσή μας, υπονομεύοντάς την ταυτόχρονα.»
Η έκθεση της Επιτροπής για το 2021 αναμένεται να δημοσιευθεί τον Ιούλιο.