Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη Δευτέρα θετική προκαταρκτική αξιολόγηση του αιτήματος πληρωμής της Ελλάδας για ποσό ύψους 3,6 δισ. ευρώ -1,7 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και σχεδόν 1,9 δισ. ευρώ σε δάνεια – στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) του βασικού εργαλείου του NextGenerationEU.
Στις 29 Δεκεμβρίου 2021 η Ελλάδα υπέβαλε στην Επιτροπή αίτημα πληρωμής με βάση την επίτευξη των 15 οροσήμων που επελέγησαν στο πλαίσιο της εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου για την πρώτη δόση.
Τα ορόσημα αυτά περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης, της ηλεκτρικής κινητικότητας, της διαχείρισης αποβλήτων, της αγοράς εργασίας, της φορολογίας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, των δημόσιων μεταφορών, καθώς και του συστήματος λογιστικών και λοιπών ελέγχων της Ελλάδας για την εφαρμογή του ΜΑΑ.
Η υποβολή του πρώτου αιτήματος πληρωμής από την Ελλάδα ακολούθησε περίοδο στενής συνεργασίας μεταξύ των ελληνικών αρχών και της Επιτροπής για την προετοιμασία των στοιχείων που καταδεικνύουν την ικανοποιητική εκπλήρωση των οροσήμων που περιλαμβάνονται στο αίτημα πληρωμής.
Τα ορόσημα που εκπληρώθηκαν καταδεικνύουν τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας, καθώς και του ευρύτερου προγράμματος μεταρρυθμίσεών της.
Περιλαμβάνουν σημαντικά μέτρα, όπως η θέσπιση του πλαισίου για τον μηχανισμό δανειοδότησης και η έναρξη της χορήγησης δανείων μέσω εμπορικών τραπεζών και διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η οποία αναμένεται να διοχετεύσει σημαντική ρευστότητα σε ιδιωτικές επενδύσεις κατά την επόμενη πενταετία· τη δρομολόγηση σημαντικών επενδύσεων, όπως ένας νέος γύρος ανακαινίσεων για την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης οικιστικών κτηρίων και την έναρξη ισχύος της νέας εργατικής νομοθεσίας, ενός νέου νομικού πλαισίου για την οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων και της νέας νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων.
Μαζί με το αίτημά τους, οι ελληνικές αρχές διαβίβασαν λεπτομερή και πλήρη στοιχεία που καταδεικνύουν την εκπλήρωση των 15 οροσήμων. Η Επιτροπή αξιολόγησε ενδελεχώς τις πληροφορίες αυτές προτού παρουσιάσει τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή της ως προς το αίτημα πληρωμής.
Το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει ευρύ φάσμα επενδύσεων και μεταρρυθμιστικών μέτρων σε τέσσερις θεματικές συνιστώσες (πράσινη μετάβαση· ψηφιακός μετασχηματισμός, απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή· ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας). Το συνολικό σχέδιο ανέρχεται σε 30,50 δισ. ευρώ: 17,77 δισ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων και 12,73 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων, εκ των οποίων το 13 % (3,96 δισ. ευρώ) εκταμιεύθηκε στην Ελλάδα ως προχρηματοδότηση στις 9 Αυγούστου 2021.
Οι πληρωμές στο πλαίσιο του ΜΑΑ βασίζονται στις επιδόσεις και εξαρτώνται από την υλοποίηση από τα κράτη μέλη των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στα οικεία σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή έχει πλέον αποστείλει τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή της σχετικά με την εκπλήρωση, από την Ελλάδα, των οροσήμων που απαιτούνται για την εν λόγω πληρωμή στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ), ζητώντας τη γνώμη της.
Η γνώμη της ΟΔΕ, η οποία πρόκειται να εκδοθεί το αργότερο εντός τεσσάρων εβδομάδων, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην αξιολόγηση της Επιτροπής. Μετά τη γνωμοδότηση της ΟΔΕ, η Επιτροπή θα εκδώσει τελική απόφαση σχετικά με την εκταμίευση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης, μέσω επιτροπής επιτροπολογίας.
Η εκταμίευση προς την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί κατόπιν της έκδοσης της εν λόγω απόφασης.
Η Επιτροπή θα αξιολογήσει περαιτέρω αιτήματα πληρωμής από την Ελλάδα βάσει της εκπλήρωσης των επακόλουθων οροσήμων και στόχων που περιγράφονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου και αντικατοπτρίζουν την πρόοδο ως προς την υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων.
Τα ποσά που εκταμιεύονται στα κράτη μέλη δημοσιεύονται στον πίνακα αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, ο οποίος δείχνει την πρόοδο της εφαρμογής των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Σήμερα επιτύχαμε ένα νέο ορόσημο στην υλοποίηση του NextGenerationEU στην Ελλάδα. Κατά την άποψή μας, η Ελλάδα είναι έτοιμη να λάβει την πρώτη πληρωμή της από το NextGenerationEU.
Μόλις δοθεί το πράσινο φως και από τα κράτη μέλη, θα εκταμιεύσουμε 3,6 δισ. ευρώ στην Ελλάδα. Η χώρα έχει σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο στην εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψής της, μέσω των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της ηλεκτρικής κινητικότητας, της ρύθμισης της αγοράς εργασίας και της εφαρμογής του πλαισίου του μηχανισμού δανειοδότησης. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ελλάδα στη φιλόδοξη πορεία ανάκαμψής της.»
Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε: «Συγχαρητήρια στην Ελλάδα για την επίτευξη των πρώτων 15 οροσήμων στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητάς της. Το εθνικό σχέδιο θα συμβάλει στην ανάκαμψη της Ελλάδας. Τα μέτρα περιλαμβάνουν προγράμματα για την ανακαίνιση κτιρίων με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τη στήριξη των ηλεκτρικών οχημάτων και μια νέα νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων —όλα στοιχεία που συμβάλλουν στην προώθηση της πράσινης οικονομίας στη χώρα.
Προλειαίνουν επίσης το έδαφος για έναν νέο μηχανισμό δανειοδότησης του ιδιωτικού τομέα και περιλαμβάνουν μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας για την αύξηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της ανταγωνιστικότητας. Αφότου το εγκρίνουν τα κράτη μέλη, η Ελλάδα θα λάβει 3,6 δισ. ευρώ. Αυτό που έχει τώρα σημασία είναι να διασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή του σχεδίου και να συνεχιστεί αυτή η ικανοποιητική πρόοδος. Προσβλέπω στην επίτευξη παρόμοιας προόδου από περισσότερα κράτη μέλη, ώστε το NextGenerationEU να μπορέσει να επιφέρει σημαντική διαφορά σε ολόκληρη την Ευρώπη.»
Ο Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Η Ελλάδα έχει κάνει μια καλή αρχή για την εφαρμογή του φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ολοκληρώνοντας επιτυχώς τα δεκαπέντε ορόσημα που συνδέονται με το πρώτο της αίτημα πληρωμής. Στον τομέα του κλίματος και του περιβάλλοντος, τα ορόσημα αυτά αφορούν ανακαινίσεις για την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης των οικιστικών κτιρίων, την ανάπτυξη σημείων φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και μια νέα νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων. Η νέα εργατική νομοθεσία και η μεταρρύθμιση του ΟΑΕΔ, της δημόσιας υπηρεσίας απασχόλησης της Ελλάδας, αναμένεται να τονώσουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η ψηφιακή μετάβαση θα υποστηριχτεί μέσω ενός νέου εργαλείου ΤΠ για την παρακολούθηση της αγοράς εργασίας και μέτρων για την προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα της ψηφιοποίησης και της καινοτομίας. Τέλος, η Ελλάδα δρομολόγησε το νέο μηχανισμό δανειοδότησης, ο οποίος θα παράσχει σημαντική ρευστότητα στον ιδιωτικό τομέα κατά την επόμενη πενταετία. Μόλις ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην πληρωμή 3,6 δισ. ευρώ, ποσού που θα συμβάλει στη διατήρηση της ισχυρής οικονομικής ανάκαμψης της Ελλάδας.»
