Στις 23 Αυγούστου 1939, η ναζιστική Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση υπέγραψαν το Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ (Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης), με το οποίο χωρίστηκε η Κεντρική και η Ανατολική Ευρώπη και το οποίο οδήγησε στην παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων κατά τη διάρκεια μίας από τις σκοτεινότερες περιόδους της ιστορίας της ηπείρου.
Ακόμη και μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, πολλοί Ευρωπαίοι συνέχισαν για δεκαετίες να υποφέρουν ζώντας υπό ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Η διαδήλωση του Βαλτικού Δρόμου πραγματοποιήθηκε στις 23 Αυγούστου 1989 και συνέπεσε με την 50ή επέτειο της υπογραφής του Συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ. Οι πολίτες των κρατών της Βαλτικής σχημάτισαν μια ανθρώπινη αλυσίδα μήκους 600 χιλιομέτρων που διέτρεχε την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία. Ήταν μια ειρηνική διαδήλωση που ένωσε τις τρεις χώρες στον αγώνα τους για ελευθερία.
Φέτος συμπληρώνονται επίσης 34 χρόνια από το Πανευρωπαϊκό Πικνίκ, μια διαμαρτυρία για την ειρήνη που πραγματοποιήθηκε στις 19 Αυγούστου 1989 στο Σόπρον, μια πόλη κοντά στα σύνορα της Ουγγαρίας με την Αυστρία. Πολίτες συγκεντρώθηκαν εκατέρωθεν της συνοριακής περίφραξης για να εκφράσουν την αλληλεγγύη και τη φιλία τους, σε μια εκδήλωση που διοργάνωσαν οι αρχές και των δύο χωρών.
Το Πανευρωπαϊκό Πικνίκ είναι ένα από τα γεγονότα του 1989 που προετοίμασαν το έδαφος για την ενοποίηση και το τέλος του Σιδηρού Παραπετάσματος.
“Η μνήμη των θυμάτων δεν θα ξεχαστεί…”
Mε αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα όλων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων, η Αντιπρόεδρος για θέματα Αξιών και Διαφάνειας Βιέρα Γιούροβα και ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρεντέρς εξέδωσαν την ακόλουθη δήλωση:
«Πριν από 84 χρόνια, η υπογραφή του συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ και εν συνεχεία η έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου άνοιξαν ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της ευρωπαϊκής ιστορίας. Σε αυτή τη σημαντική ημερομηνία για την ιστορία της ηπείρου μας, τιμούμε τα αμέτρητα θύματα ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων. Επιβεβαιώνουμε εκ νέου ότι η μνήμη τους δεν θα ξεχαστεί και ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποτρέψουμε την επανάληψη τέτοιων τραγωδιών.
Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους, η Ευρώπη και ολόκληρος ο κόσμος παρακολούθησαν με φρίκη και απογοήτευση τον Βλάντιμιρ Πούτιν να επαναφέρει τον πόλεμο, τις διώξεις και την παράνομη κατοχή στην ήπειρό μας. Ο κρατικός μηχανισμός της Ρωσίας στρεβλώνει την ιστορία και διαδίδει θεωρίες συνωμοσίας για να δηλητηριάσει τις δημοκρατίες μας με κακόβουλη παραπληροφόρηση. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την προώθηση της διατήρησης της μνήμης και θα παρουσιάζουμε πραγματικά αποδεικτικά στοιχεία για την εξάλειψη αυτών των στρεβλώσεων, όπου τις συναντούμε.
Σήμερα, η Ουκρανία και ο λαός της αγωνίζονται για την ειρήνη και τη δημοκρατία. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία για όσο διάστημα χρειάζεται, δεδομένου ότι ο πόλεμος αυτός αφορά την υπεράσπιση των δημοκρατιών μας. Η ελευθερία μας και η ελευθερία της Ουκρανίας δεν είναι διαπραγματεύσιμες.»
European Day of Remembrance for Victims of Totalitarian and Authoritarian Regimes. #BlackRibbonDay
We must continue to guard against authoritarian regimes misusing media to influence public opinion and democratic processes.#GoodRead by @EP_Democracy: https://t.co/JKpEPpURGE pic.twitter.com/uW9Xs0gKXd
— EU Publications (@EUPublications) August 23, 2023
