Ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου

Πριν από την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου (4 Φεβρουαρίου) και ένα έτος μετά τη δημοσίευση του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου, η Επιτροπή δρομολογεί μια σειρά νέων πρωτοβουλιών, οι οποίες εξαγγέλθηκαν στην εκδήλωση «Διασφάλιση Ισότιμης Πρόσβασης για Όλους: ο καρκίνος στις γυναίκες ― Ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου».

Η εκδήλωση επικεντρώθηκε στις ανισότητες μεταξύ των φύλων και σε ειδικά μέτρα για την αντιμετώπιση του καρκίνου στις γυναίκες. Ήταν η πρώτη από μια ετήσια σειρά εκδηλώσεων, η οποία επικεντρώνεται στο τρόπο με τον οποίο μπορεί να αυξηθεί η ισότιμη πρόσβαση όλων στην πρόληψη και την περίθαλψη του καρκίνου.

Κατά μέσο όρο ο καρκίνος πλήττει τους άνδρες ελαφρώς περισσότερο από τις γυναίκες στην Ευρώπη, με 54 % των νέων κρουσμάτων και 56 % των θανάτων. Ωστόσο, ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες είναι ο πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος (περισσότερες από 355.000 γυναίκες στην ΕΕ το 2020).

Υπάρχουν επίσης σημαντικές ανισότητες εντός και μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων όσον αφορά την έγκαιρη ανίχνευση, τη θεραπεία και την ποιότητα της περίθαλψης των ασθενών. Αυτό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό σε σχέση με τους εκτιμώμενους δείκτες επίπτωσης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (πενταπλάσια διαφοροποίηση) και τα ποσοστά θνησιμότητας (οκταπλάσια διαφοροποίηση το 2020 στο σύνολο της ΕΕ).

Αυτές οι μεγάλες διαφοροποιήσεις μπορούν να εξηγηθούν από τις διαφορές στον επιπολασμό του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) και στις πολιτικές εμβολιασμού και προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στις χώρες της ΕΕ. Η μείωση των ανισοτήτων σε ολόκληρη την πορεία της νόσου είναι ο πρωταρχικός στόχος του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου.

Σήμερα, η Επιτροπή δρομολογεί τέσσερις νέες δράσεις του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου με στόχο να στηρίξει τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων και στη βελτίωση του προσυμπτωματικού ελέγχου και του εμβολιασμού κατά του ιού HPV και να στηρίξει τα άτομα που έχουν βιώσει τον καρκίνο:

• Το μητρώο ανισοτήτων όσον αφορά τον καρκίνο θα εντοπίζει τις τάσεις και ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών. Φέρνει επίσης στην επιφάνεια τις ανισότητες όσον αφορά την πρόληψη και την περίθαλψη του καρκίνου λόγω του φύλου, του μορφωτικού επιπέδου και του επιπέδου εισοδήματος, καθώς και τις ανισότητες μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών. Το μητρώο θα κατευθύνει τις επενδύσεις και τις παρεμβάσεις σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
• Θα χρησιμοποιηθεί μια διαδικασία συγκέντρωσης στοιχείων για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου για την επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου του 2003 σχετικά με τον προσυμπτωματικό έλεγχο. Αυτό αποτελεί μέρος του στόχου του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου να εξασφαλιστεί ότι έως το 2025 το 90 % του πληθυσμού της ΕΕ που πληροί τις προϋποθέσεις για προσυμπτωματικούς ελέγχους καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου θα έχει την δυνατότητα να υποβάλλεται σ’ αυτούς.
• Μια κοινή δράση για τον εμβολιασμό κατά του ιού HPV θα στηρίξει τα κράτη μέλη για την αύξηση της κατανόησης και της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τον ιό HPV και την προώθηση του εμβολιασμού. Η δράση αυτή θα συμβάλει στην επίτευξη ενός βασικού στόχου του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου: την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μέσω του εμβολιασμού κατά του ιού HPV σε ποσοστό τουλάχιστον 90 % του πληθυσμού-στόχου της ΕΕ που είναι τα κορίτσια, και τη σημαντική αύξηση του εμβολιασμού των αγοριών έως το 2030.
• Το δίκτυο της ΕΕ για τους νεαρούς επιζώντες καρκίνου θα ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη παρακολούθηση των σχεδίων κατά του καρκίνου σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Θα συνδέει επίσης τους νέους με ιστορικό καρκίνου και τις οικογένειές τους καθώς και τους άτυπους και τους επίσημους φροντιστές.

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε σχετικά: «Καταστήσαμε την καταπολέμηση του καρκίνου προτεραιότητα της τρέχουσας Επιτροπής δρομολογώντας το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου.

Στόχος μας είναι όλοι οι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωσή μας να μπορούν να λαμβάνουν την αγωγή κατά του καρκίνου που χρειάζονται. Γνωρίζουμε ότι ο αγώνας αυτός επλήγη από την πανδημία, καθώς εκτιμάται ότι αυτή τη στιγμή ενδέχεται μην έχουν διαγνωστεί ένα εκατομμύριο κρούσματα καρκίνου. Ο καρκίνος αποτελεί προσωπική ιστορία για όλους μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα καταβάλουμε προσπάθειες για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την ίση πρόσβαση στην περίθαλψη ώστε να κερδίσουμε αυτόν τον αγώνα.»

Μαργαρίτης Σχοινάς

Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, δήλωσε τα εξής: «Ο καρκίνος μας αφορά όλους και η καταπολέμησή του εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα. Ένα χρόνο μετά τη δρομολόγηση του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου, κάνουμε σήμερα μαζί σημαντικά βήματα προς τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης για όλους στην πρόληψη και την περίθαλψη του καρκίνου.

Οι ανισότητες δεν έχουν θέση σε μια Ευρώπη που βασίζεται στην αλληλεγγύη. Οι εθνικές κυβερνήσεις και οι αρχές δημόσιας υγείας δεν μπορούν να αναχαιτίσουν μόνες τους τον καρκίνο. Μόνο με πλήρη συνεργασία και ισχυρή δέσμευση όλων θα συμβάλουμε στη βελτίωση της ζωής των πολιτών μας και θα μειώσουμε τον πόνο πολλών. Η πρόληψη και η διάγνωση βρίσκονται στο επίκεντρο της κοινής αυτής διαδρομής που μόλις αρχίζει.»

Στέλλα Κυριακίδου

Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε: «Ένα χρόνο μετά την έναρξή του, το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου αποδίδει καρπούς. Φέτος, στην εκδήλωσή μας για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, θα επικεντρωθούμε στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων όσον αφορά τον καρκίνο στις γυναίκες, στην ανάγκη για βέλτιστη ευρωπαϊκή συνεργασία και θεραπεία και στις ειδικές δράσεις του σχεδίου για επενδύσεις στην πρόληψη.

Σημαντικό είναι ότι θα διασφαλίσουμε ότι θα ακουστούν οι φωνές των ανθρώπων των οποίων οι ζωές έχουν επηρεαστεί από τον καρκίνο. Υπό το πρίσμα των επιπτώσεων της νόσου COVID-19 στον προσυμπτωματικό έλεγχο, τη θεραπεία και την περίθαλψη, η αντιμετώπιση της σημαντικής αυτής πρόκλησης για τη δημόσια υγεία είναι σήμερα πιο επείγουσα από ποτέ. Πρέπει να καλύψουμε τα κενά και να εξασφαλίσουμε ίση πρόσβαση σε όλους. Το σχέδιό μας κατά του καρκίνου είναι ο χάρτης πορείας της Ευρώπης για να αλλάξει τη ζωή όλων των καρκινοπαθών και των αγαπημένων τους. Το σχέδιο αυτό μας αφορά όλους!»

Ιστορικό

Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου αποτελεί κύριο πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, που εξήγγειλε η Πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2020, απευθύνοντας έκκληση για μια ασφαλέστερη, ανθεκτικότερη και καλύτερα προετοιμασμένη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, το οποίο δρομολογήθηκε το 2021, παρουσιάζει μια νέα προσέγγιση της ΕΕ για την πρόληψη, τη θεραπεία και την περίθαλψη του καρκίνου μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που βασίζεται στην ενσωμάτωση της υγείας σε όλες τις πολιτικές και στη συμμετοχή πολλών ενδιαφερομένων μερών. Προτείνει 10 εμβληματικές πρωτοβουλίες και πολλαπλές δράσεις για την αντιμετώπιση ολόκληρης της πορείας της νόσου, από την πρόληψη έως την ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων, εστιάζοντας στις δράσεις όπου η ΕΕ μπορεί να προσθέσει τη μεγαλύτερη αξία.

EU4Health

Το πρόγραμμα EU4Health και άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα έχουν διαθέσει συνολικά 4 δισ. ευρώ για δράσεις για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Το 2021 δρομολογήθηκαν δύο κύματα προσκλήσεων υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος EU4Health, οδηγώντας σε 16 νέες σημαντικές πρωτοβουλίες. Το επόμενο πρόγραμμα εργασίας για το 2022 εγκρίθηκε πρόσφατα και περιλάμβανε εκ νέου σημαντικό αριθμό δράσεων για την αντιμετώπιση του καρκίνου, αυτή τη φορά με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη και τη διάγνωση.

Το σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου εξακολουθεί να λειτουργεί σε συνδυασμό με την αποστολή του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για τον καρκίνο, διασφαλίζοντας τη συνοχή μεταξύ φιλόδοξων ερευνητικών στόχων και ρεαλιστικών στόχων πολιτικής.