Κράτη μέλη, εργαζόμενοι και εργοδότες, στο πλαίσιο της συμβουλευτικής επιτροπής της ΕΕ για την ασφάλεια και την υγεία στον χώρο εργασίας (ACSH), κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με την ανάγκη να αναγνωριστεί η COVID-19 ως επαγγελματική ασθένεια στον τομέα της υγείας, της κοινωνικής πρόνοιας και της παροχής κατ’ οίκον βοήθειας και, στο πλαίσιο της πανδημίας, σε τομείς δραστηριοτήτων με αποδεδειγμένο κίνδυνο λοίμωξης, και υποστήριξαν την επικαιροποίηση του ενωσιακού καταλόγου επαγγελματικών ασθενειών.
Ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, Νικολά Σμιτ, δήλωσε: «Η συγκεκριμένη συμφωνία αποτελεί ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα για την αναγνώριση του αντικτύπου της COVID-19 στους εργαζομένους και της κρίσιμης συμβολής των ατόμων που εργάζονται στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και σε άλλες θέσεις εργασίας που ενέχουν υψηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από την COVID-19. Με βάση την εν λόγω συμφωνία, η Επιτροπή θα επικαιροποιήσει τη σύστασή της για τις επαγγελματικές ασθένειες, ώστε να προχωρήσει η αναγνώριση της COVID-19 ως επαγγελματικής ασθένειας από όλα τα κράτη μέλη.».
Η εν λόγω συμφωνία αποτελεί σημαντικό βήμα για την εφαρμογή του στρατηγικού πλαισίου της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία κατά την περίοδο 2021-2027, το οποίο ενέκρινε η Επιτροπή τον Ιούνιο του 2021 και στο οποίο ανακοίνωσε ότι θα επικαιροποιήσει τη σύστασή της σχετικά με τις επαγγελματικές ασθένειες, ώστε να συμπεριληφθεί η νόσος COVID-19 έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Το πλαίσιο καθορίζει βασικές δράσεις σε ενωσιακό επίπεδο για τη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων κατά τα επόμενα έτη.
Ένας από τους βασικούς εγκάρσιους στόχους του είναι η αύξηση της ετοιμότητας για τυχόν μελλοντικές κρίσεις στον τομέα της υγείας. Αυτό συνεπάγεται επίσης την ενίσχυση της στήριξης των εργαζομένων κατά τη διάρκεια πιθανών μελλοντικών κυμάτων της COVID-19.
Επόμενα βήματα
Μετά τη γνωμοδότηση της ACSH, η Επιτροπή θα επικαιροποιήσει τη σύσταση σχετικά με τον κατάλογο των επαγγελματικών ασθενειών και των παραγόντων που μπορούν να τις προκαλέσουν, την αναγνώριση των οποίων συνιστά στα κράτη μέλη. Στόχος είναι τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν την εθνική τους νομοθεσία σύμφωνα με την επικαιροποιημένη σύσταση. Εάν η COVID-19 αναγνωριστεί ως επαγγελματική ασθένεια σε κράτος μέλος, οι εργαζόμενοι σε σχετικούς τομείς στο εν λόγω κράτος μέλος που έχουν προσβληθεί από την COVID-19 στον χώρο εργασίας ενδέχεται να αποκτήσουν ειδικά δικαιώματα βάσει των εθνικών κανόνων, όπως το δικαίωμα αποζημίωσης.
Η επιδημιολογική κατάσταση παραμένει σοβαρή
Αν και έχει σημειωθεί βελτίωση όσον αφορά την υγειονομική κρίση στην Ευρώπη που συνδέεται με την πανδημία COVID-19 και τα κράτη μέλη αίρουν σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα, η επιδημιολογική κατάσταση παραμένει σοβαρή. Από τις 12 Μαΐου 2022 το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) έχει κατατάξει ορισμένες υποπαραλλαγές της Όμικρον ως «παραλλαγές που προκαλούν ανησυχία».
Ως εκ τούτου, απαιτείται η ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων ενόψει πιθανών μελλοντικών κυμάτων της COVID-19.
Ορισμένοι εργαζόμενοι, ιδίως όσοι εκτίθενται σε μολυσμένα άτομα, π.χ. στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από την COVID-19. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια πανδημίας, ενδέχεται να υπάρχουν και άλλοι τομείς στους οποίους οι εργαζόμενοι μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από την COVID-19 λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων τους.
Η αναγνώριση και η αποζημίωση των επαγγελματικών ασθενειών αποτελεί εθνική αρμοδιότητα. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν αναφέρει στην Επιτροπή ότι αναγνωρίζουν ήδη την COVID-19 ως επαγγελματική ασθένεια ή εργατικό ατύχημα, σύμφωνα με τους εθνικούς τους κανόνες.
Η επικαιροποίηση της σύστασης της Επιτροπής σχετικά με τις επαγγελματικές ασθένειες είναι σημαντική ώστε να προχωρήσει η αναγνώριση της COVID-19 ως επαγγελματικής ασθένειας από όλα τα κράτη μέλη.
