Κατά τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP27), η οποία ολοκληρώθηκε το πρωί της Κυριακής στο Σαρμ ελ-Σέιχ της Αιγύπτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέδειξε φιλοδοξία και ευελιξία ώστε να παραμείνει εφικτός ο στόχος του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό.
Μετά από μια δύσκολη εβδομάδα διαπραγματεύσεων, οι ισχυρές και ενωμένες ευρωπαϊκές προσπάθειες συνέβαλαν στην εξασφάλιση μιας συμφωνίας έπειτα από εργώδεις προσπάθειες για να διατηρηθούν ζωντανοί οι στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού.
Οι προσπάθειες εξεύρεσης διαύλων επικοινωνίας που κατέβαλε η ΕΕ συνέβαλαν επίσης στη θέσπιση ισορροπημένων νέων ρυθμίσεων χρηματοδότησης, με διευρυμένη βάση χορηγών, ώστε να βοηθηθούν οι ευάλωτες κοινότητες να αντιμετωπίσουν τις απώλειες και τις ζημίες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.
Όσον αφορά τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, τα συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν ότι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1,5 °C απαιτεί ταχείες, βαθιές και διαρκείς μειώσεις των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μειώνοντάς τες κατά 43% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2019.
Αναγνώρισαν επίσης ότι αυτό απαιτεί επιτάχυνση της δράσης κατά την κρίσιμη αυτή δεκαετία και επανέλαβαν την έκκληση του συμφώνου της Γλασκόβης για το κλίμα να επικαιροποιηθούν, όπως απαιτείται, οι εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (ΕΚΣ), ώστε να ευθυγραμμιστούν με τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού για τη θερμοκρασία, έως το τέλος του 2023.
Επιβεβαίωσαν επίσης ότι το σύμφωνο της Γλασκόβης για το κλίμα θα καθοδηγήσει ένα νέο πρόγραμμα εργασίας για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, ώστε να ενθαρρύνει τα μέρη να ευθυγραμμίσουν τους στόχους και τις δράσεις τους με στόχο τις καθαρές μηδενικές εκπομπές.
Όσον αφορά τις απώλειες και τις ζημίες, τα μέρη αποφάσισαν να θεσπίσουν νέες ρυθμίσεις χρηματοδότησης για την παροχή βοήθειας σε αναπτυσσόμενες χώρες που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Οι εν λόγω ρυθμίσεις περιλαμβάνουν ένα νέο ταμείο με έμφαση στην αντιμετώπιση των απωλειών και των ζημιών, που θα συσταθεί από μεταβατική επιτροπή, η οποία θα εξετάσει επίσης την επέκταση των πηγών χρηματοδότησης.
Πολυάριθμες διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες
Τα τελικά αποτελέσματα της COP27 συμπληρώνουν τις πολυάριθμες διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες που εξασφάλισε η Επιτροπή τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής των ηγετών στις αρχές της COP27 και υπέγραψε εταιρικές σχέσεις με το Καζακστάν σχετικά με τις πρώτες ύλες, τις μπαταρίες και το ανανεώσιμο υδρογόνο και με τη Ναμίμπια σχετικά με τις βιώσιμες πρώτες ύλες και το ανανεώσιμο υδρογόνο ενώ από κοινού με τον Αιγύπτιο πρόεδρο El-Sisi ανακοίνωσε στρατηγική εταιρική σχέση για το ανανεώσιμο υδρογόνο, την οποία υπέγραψαν ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος Τίμερμανς και η επίτροπος κ. Κάντρι Σίμσον.
Η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δρομολόγησε επίσης εταιρικές σχέσεις για τη δασοπονία και το κλίμα με το Κονγκό, τη Γουιάνα, τη Μογγολία, τη Ζάμπια και την Ουγκάντα.
Η σημασία της φύσης για τις διασυνδεδεμένες κρίσεις του κλίματος και της βιοποικιλότητας θα τεθεί επίσης στο επίκεντρο της επικείμενης COP15 για τη βιοποικιλότητα, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Μόντρεαλ του Καναδά τον Δεκέμβριο.
Σε εκδήλωση για τον απολογισμό της παγκόσμιας δέσμευσης για το μεθάνιο δρομολόγησαν η ΕΕ και οι ΗΠΑ πριν από ένα έτος, ο κ. Τίμερμανς εξέφρασε την ικανοποίησή του για την αυξανόμενη στήριξη της πρωτοβουλίας αυτής, η οποία πλέον υποστηρίζεται από περισσότερες από 150 χώρες.
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος κ. Τίμερμανς ανακοίνωσε επίσης μια νέα πρωτοβουλία της «Ομάδας Ευρώπη» για την παροχή χρηματοδοτικής βοήθειας ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ στην Αφρική με σκοπό την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Κατά τη διάρκεια της COP27, η ΕΕ χαιρέτισε και ενέκρινε επίσης το επενδυτικό σχέδιο της Νότιας Αφρικής για τη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, ενώ υπέγραψε νέα εταιρική σχέση δίκαιης ενεργειακής μετάβασης με την Ινδονησία στο πλαίσιο της G20 στο Μπαλί.
Η πρόεδρος κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε σχετικά με τα αποτελέσματα της COP27:
«Η COP27 επιβεβαίωσε ότι δεν θα οπισθοδρομήσουμε όσον αφορά τη συμφωνία του Παρισιού· επιπλέον, η σύνοδος αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της κλιματικής δικαιοσύνης. Ωστόσο, η επιστήμη είναι σαφής ως προς το ότι απαιτούνται πολύ περισσότερες ενέργειες για να παραμείνει βιώσιμος ο πλανήτης.
Εξίσου σαφές είναι ότι η ΕΕ διαδραμάτισε καίριο ρόλο στο Σαρμ ελ-Σέιχ και δεν θα υποχωρήσει όσον αφορά την εγχώρια και διεθνή δράση της για το κλίμα. Ευχαριστώ τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο κ. Τίμερμανς και τη διαπραγματευτική μας ομάδα για την αδιάκοπη εργασία τους με σκοπό την απεμπλοκή των δύσκολων συνομιλιών και την αποφυγή της κατάρρευσης της διαδικασίας της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) που θα παραμείνει κρίσιμη.
Η διαπραγματευτική μας ομάδα κατάφερε να οικοδομήσει εμπιστοσύνη με τους εταίρους μας σε ολόκληρο τον κόσμο, επιμένοντας στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και επιδεικνύοντας ευελιξία όσον αφορά τη χρηματοδότηση για τις απώλειες και τις ζημίες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή».
Καθ’ όλη τη διάρκεια της διάσκεψης, η Επιτροπή διοργάνωσε περισσότερες από 125 παράλληλες εκδηλώσεις, τόσο στο περίπτερο της ΕΕ στο Σαρμ ελ-Σέιχ όσο και διαδικτυακά, σχετικά με ζητήματα όπως η προστασία της βιοποικιλότητας και η αποκατάσταση της φύσης, η ενεργειακή ασφάλεια και η πράσινη μετάβαση, η βιώσιμη χρηματοδότηση, η ασφάλεια του επισιτισμού και της ύδρευσης, καθώς και η έρευνα και η καινοτομία.
