Πώς θα έπρεπε η ΕΕ να ρυθμίσει τα κρυπτονομίσματα για να προωθήσει την καινοτομία και να προστατεύσει τους χρήστες της;
Η χρήση κρυπτοστοιχείων και της τεχνολογίας τους έχει αποδειχθεί πολλά υποσχόμενη αλλά και προβληματική. Η ΕΕ θέλει να συμβάλει στην ανάπτυξη αυτών των τεχνολογιών και της χρήσης τους στην ΕΕ, διασφαλίζοντας όμως παράλληλα την προστασία των χρηστών τους.
Οι κίνδυνοι που ενέχουν τα κρυπτοστοιχεία
Η απουσία κάποιας κεντρικής τράπεζας ή αρχής και η δυνατότητα πραγματοποίησης ασφαλών και απλών συναλλαγών χωρίς μεσάζοντες είναι ορισμένοι από τους βασικούς λόγους για τους οποίους τα κρυπτοστοιχεία κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος.Ταυτόχρονα όμως, τα χαρακτηριστικά αυτά σε συνδυασμό με την απουσία νομοθετικής ρύθμισης (τα κρυπτοστοιχεία δεν καλύπτονται, επί του παρόντος, από την ευρωπαϊκή νομοθεσία) ενέχουν σημαντικούς κινδύνους.
Κίνδυνοι για τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τις αγορές
Οι καταναλωτές που χρησιμοποιούν κρυπτοστοιχεία δεν καλύπτονται από τους ευρωπαϊκούς κανόνες προστασίας του καταναλωτή και συχνά αγνοούν τους συνεπαγόμενους κινδύνους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χάσουν χρήματα.
Η ευρέα και άναρχη χρήση των κρυπτοστοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική αστάθεια, χειραγώγηση της αγοράς και οικονομικό έγκλημα. Δεδομένης της ανωνυμίας των περισσότερων συναλλαγών, τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται συχνά για εγκληματικές δραστηριότητες. Υπό το πρίσμα του πολέμου στην Ουκρανία, οι χώρες της ΕΕ περιόρισαν τις εμπορικές τους συναλλαγές με κρυπτονομίσματα προς χρήση στη Ρωσία ή με ρωσική οντότητα.
Περιβαλλοντικό αντίκτυπο
Η τεχνολογία χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες ηλεκτρισμού, αφήνοντας μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η κατανάλωση ενέργειας του Bitcoin ισοδυναμεί με εκείνη μιας μικρής χώρας.
Τα οφέλη της θέσπισης νέου νομοθετικού πλαισίου
Η ΕΕ επεξεργάζεται νέους κανόνες για την καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων των κρυπτοστοιχείων και τον μετριασμό των κινδύνων: τον κανονισμό για τις αγορές των κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων (MiCA).
Οι ευρωβουλευτές αναθεώρησαν και τροποποίησαν την πρόταση της Επιτροπής και τον Ιούνιο του 2022 επετεύχθη προσωρινή συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η πρόταση θα πρέπει τώρα να λάβει την τελική έγκριση του Κοινοβουλίου και των κρατών μελών.
Προκειμένου να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και χρήση αυτών των τεχνολογιών, οι νέα κανόνες στοχεύουν να τονώσουν την καινοτομία, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και προστατεύοντας τους επενδυτές και τους καταναλωτές από κινδύνους.
Οικονομική σταθερότητα και προστασία καταναλωτών
Η ρύθμιση των δημόσιων προσφορών των κρυπτοστοιχείων θα διασφαλίσει χρηματοοικονομική σταθερότητα. Οι κανόνες συμπεριλαμβάνουν απαιτήσεις διαφάνειας, γνωστοποίησης και επίβλεψης των συναλλαγών.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν η έκδοση ορισμένων ψηφιακών κερμάτων να γίνεται υπό την επίβλεψη της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών και της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών. Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν κρυπτοστοιχεία θα οφείλουν να ενημερώνουν καλύτεροι τους καταναλωτές σχετικά με τους κινδύνους, το κόστος και τις χρεώσεις.
Τον Μάρτιο του 2022, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε επίσης κανόνες για τη χρήση τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού (DLT), όπως είναι το blockchain, για το εμπόριο κρυπτοστοιχείων.
Τέτοιου είδους τεχνολογίες επιτρέπουν την καταγραφή των αλληλεπιδράσεων και τη µεταβίβαση κρυπτοστοιχείων. Στόχος αυτής της νομοθεσίας είναι η ενίσχυση της εύρεσης λύσεων ως προς το εμπόριο κρυπτοστοιχείων και η παράλληλη διασφάλιση χρηματοοικομικής σταθερότητας, διαφάνειας και ακεραιότητας της αγοράς.
Περιορίζοντας το αποτύπωμα άνθρακα των κρυπτονομισμάτων
Προκειμένου να περιορίσουν το υψηλό αποτύπωμα άνθρακα των κρυπτονομισμάτων, οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να καταρτίσει νέους κανόνες που να συμπεριλαμβάνουν δραστηριότητες εξόρυξης κρυπτοστοιχείων οι οποίες συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής στην ταξινομία της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση.
Περιορισμός της χρήσης κρυπτονομισμάτων για εγκληματικές δραστηριότητες
Τον Απρίλιο του 2022, το Κοινοβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη για νέους κανόνες που να επιτρέπουν την ανίχνευση και ταυτοποίηση της μεταφοράς κρυπτοστοιχείων, καθώς και την πρόληψη της χρήσης τους για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων και άλλες εγκληματικές δραστηριότητες.
Αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής
Τον Οκτώβριο του 2022, το Κοινοβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη να συντονίσουν καλύτερα την φορολογία κρυπτοστοιχείων ώστε να υπόκεινται σε δίκαιη, διαφανή και αποτελεσματική φορολόγηση.
Ζήτησαν ωστόσο από τις αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο απλουστευμένης φορολογικής μεταχείρισης για τους περιστασιακούς ή μικρούς εμπόρους και τις μικρές συναλλαγές, τονίζοντας ότι το blockchain θα μπορούσε να διευκολύνει τις προσπάθειες των εφοριών για την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης.
Τι είναι τα κρυπτοστοιχεία, τα κρυπτονομίσματα, τα ψηφιακά κέρματα και τα λεγόμενα σταθερά κρυπτονομίσματα;
Κρυπτοστοιχεία
Τα κρυπτοστοιχεία είναι ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε ως μέσο ανταλλαγής είτε για επενδυτικούς σκοπούς. Εξαρτώνται κυρίως από τεχνολογία κρυπτογράφησης και DLT που επιτρέπει την ασφαλή καταγραφή των συναλλαγών μέσω ενός δικτύου υπολογιστών (εξου και το συνθετικό “κρύπτο-“).
Σε αντίθεση, ωστόσο, με το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, δεν εκδίδονται από κάποια κεντρική τράπεζα ή δημόσια αρχή.
Κρυπτονομίσματα
Τα πρώτα κρυπτοστοιχεία ήταν τα bitcoins, τα οποία κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά το 2008 ως κρυπτονόμισμα, παρέχοντας μια εναλλακτική μέθοδο πληρωμής και συναλλαγών.
Το 2020 υπήρχαν 5.600 διαφορετικά κρυπτονομίσματα των οποίων η συνολική αγοραία αξία ανερχόταν στα 250 δισ. ευρώ. Αυτή η γενιά κρυπτοστοιχείων δεν βασίζεται, γενικά, σε περιουσιακά στοιχεία που έχουν εγγενή αξία και η αξία τους είναι συχνά μεταβαλλόμενη, κάτι το οποίο περιορίζει την πρακτική τους χρήση ως νόμισμα και τα καθιστά αρκετά επικίνδυνη επένδυση.
Ψηφιακά κέρματα και σταθερά κρυπτονομίσματα
Τα ψηφιακά κέρματα είναι πιο καινούργια κρυπτοστοιχεία. Πρόκειται για ψηφιακές αναπαραστάσεις αξίας ή δικαιωμάτων που χρησιμοποιούνται συνήθως ως μέσα χρηματοδότησης νεοφυών επιχειρήσεων ή επιχειρηματικών πρότζεκτ.
Η εισαγωγή νέων προϊόντων, όπως είναι τα “σταθερά κρυπτονομίσματα” που αποτελούν σταθερότερη μέθοδο πληρωμής (λόγω του ότι χρησιμοποιούν πραγματικά περιουσιακά στοιχεία ως εγγύηση), δημιουργεί νέες δυνατότητες καινοτομίας και ευρείας χρήσης. Κάτι το οποίο δημιουργεί, με τη σειρά του, νέες απειλές.
