Την έναρξη ενός νέου διετούς έργου για την αντιμετώπιση του αντισημιτισμού στην Ευρώπη μέσω της εκπαίδευσης ανακοίνωσε η ΕΕ.
Το σχέδιο θα χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα Erasmus+ και θα υλοποιηθεί από την UNESCO σε συνεργασία με το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (ODIHR).
Μετά την έναρξη του έργου, η UNESCO και οι εταίροι της θα συνεργαστούν μέσω ειδικά προσαρμοσμένων δράσεων με τις εθνικές αρχές των κρατών μελών της ΕΕ ώστε να τις βοηθήσουν καθώς αναπτύσσουν την εκπαιδευτική διάσταση των εθνικών τους σχεδίων για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού.
Κατά τη στιγμή της έναρξης, 11 χώρες έχουν επιβεβαιώσει επίσημα τη συμμετοχή τους. Πρόκειται για την Αυστρία, το Βέλγιο (Βαλονία-Βρυξέλλες), τη Γαλλία, τη Γερμανία (Βάδη-Βυρτεμβέργη και Σλέσβιχ-Χόλσταϊν), την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κροατία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και την Τσεχία.
Το έργο αναμένεται να αποφέρει μια σειρά από αποτελέσματα, στα οποία περιλαμβάνονται εκδηλώσεις δια ζώσης κατάρτισης που θα διοργανωθούν σε εθνικό επίπεδο για εκπαιδευτές εκπαιδευτικών, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και θεματικά διαδικτυακά σεμινάρια για εκπαιδευτές εκπαιδευτικών απ’ όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Στόχος είναι να παρασχεθεί στήριξη στους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές ώστε να καταπολεμήσουν τις θεωρίες συνωμοσίας και τον αντισημιτισμό στην τάξη.
Το έργο θα συμβάλει επίσης στην αξιολόγηση των εθνικών προγραμμάτων σπουδών και της ποιότητας των σχολικών βιβλίων όσον αφορά τον αντισημιτισμό στην Ευρώπη, καθώς και του σημερινού επιπέδου ετοιμότητας των εκπαιδευτικών, ώστε στη συνέχεια να εκπονηθούν συστάσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Η εκπαίδευση μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση των νέων όσον αφορά τις προκαταλήψεις, τα εξτρεμιστικά αφηγήματα, τη συνωμοσιολογία και τις ιδεολογίες που προωθούν τις διακρίσεις και το μίσος.
Το Erasmus+ περιλαμβάνει ανάμεσα στις κύριες προτεραιότητές του την προώθηση της ένταξης και της πολυμορφίας, συμβάλλοντας έτσι στην κοινωνική συνοχή, στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και στην προαγωγή των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το έργο αυτό στηρίζει επίσης την εκπαιδευτική διάσταση της στρατηγικής της ΕΕ για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και τη διαφύλαξη της εβραϊκής ζωής.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης υψηλού επιπέδου της UNESCO «Η δύναμη της εκπαίδευσης για την πρόληψη του ρατσισμού και των διακρίσεων: η περίπτωση του αντισημιτισμού», στην 73η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε τον σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης στην πρόληψη αντισημιτισμός και προσδιόρισε τέσσερις προτεραιότητες:
-Να αναγνωρίσουν τον αντισημιτισμό ως πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί διεθνώς·
-Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αντιμετωπίζουν τον αντισημιτισμό στο πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της παγκόσμιας ιθαγένειας·
-Ανάπτυξη της ικανότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων να αντιμετωπίζουν τον αντισημιτισμό, τις θεωρίες συνωμοσίας και όλες τις άλλες μορφές ρητορικής μίσους. και
-Αύξηση των επενδύσεων στην κοινωνική συνοχή.
9 στους 10 Εβραίους αισθάνονται ότι οι διακρίσεις αυξάνονται στη χώρα τους
Ο αντισημιτισμός σημειώνει ανησυχητικά ανοδικές τάσεις τόσο στην Ευρώπη όσο και εκτός αυτής. Σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA), εννέα στους δέκα Εβραίους (89 %) αισθάνονται ότι το μίσος και οι διακρίσεις αυξάνονται στη χώρα τους, ενώ το 44 % των νέων Ευρωπαίων Εβραίων έχουν υποστεί αντισημιτική παρενόχληση. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι το 62 % των Εβραίων έχουν δει ή ακούσει μη Εβραίους να υποστηρίζουν ότι το Ολοκαύτωμα είναι μύθος ή ότι έχουν μεγαλοποιηθεί οι διαστάσεις του.
Επιπλέον, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο του 2019 σχετικά με τις αντιλήψεις αντισημιτισμού, το 53 % των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η άρνηση του Ολοκαυτώματος αποτελεί πρόβλημα στη χώρα τους.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ρητορική μίσους που σχετίζεται με την επιδοκιμασία, την άρνηση ή την χονδροειδή υποτίμηση του Ολοκαυτώματος απαγορεύεται βάσει της απόφασης-πλαισίου του Συμβουλίου για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.
Το 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρώτη στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και τη διαφύλαξη της εβραϊκής ζωής, η οποία εστιάζει στα εξής σημεία: την πρόληψη και την καταπολέμηση κάθε μορφής αντισημιτισμού, την προστασία και τη διαφύλαξη της εβραϊκής ζωής στην ΕΕ, και την εκπαίδευση, την έρευνα και τη μνήμη του Ολοκαυτώματος. Η στρατηγική αυτή ενισχύεται από τις προσπάθειες που καταβάλλει σε διεθνές επίπεδο η ΕΕ για να ηγηθεί του παγκόσμιου αγώνα κατά του αντισημιτισμού.
Στο πλαίσιο αυτής της ενωσιακής στρατηγικής, η Επιτροπή ανέθεσε την εκπόνηση έκθεσης ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων με τίτλο «Το πεδίο έρευνας σχετικά με τον σύγχρονο αντισημιτισμό και την εβραϊκή ζωή: Προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ερευνητικού κόμβου» («The field of research on contemporary antisemitism and Jewish life: Working towards a European research hub»), η οποία δημοσιεύτηκε στις 31 Μαρτίου 2023.
Η οικοδόμηση πιο ανθεκτικών εθνικών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, χωρίς αποκλεισμούς, αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης. Οι σχετικές δράσεις αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων ήδη από τα πρώτα χρόνια και στην αποσύνδεση της προσωπικής κατάστασης και του υπόβαθρου των εκπαιδευομένων από το μορφωτικό επίπεδο και τις εκπαιδευτικές επιδόσεις.
Το πρόγραμμα Erasmus+ στηρίζει τους στόχους του πλαισίου του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
