Η 9η Δεκεμβρίου γιορτάζεται ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς, γιατί την ημερομηνία αυτή του 2003 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε τη Συνθήκη κατά της Διαφθοράς.
Κατόπιν πιέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συμφωνήθηκε να θεσπιστεί νέα Ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία πληροφοριοδοτών και μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος σε ολόκληρη την ΕΕ.
Οι Whistleblowers
Οι Whistleblowers είναι άτομα που αντιλαμβάνονται αδικήματα ή απειλές για το δημόσιο συμφέρον –για παράδειγμα απάτη, διαφθορά, φοροδιαφυγή, ανεπαρκή ασφάλεια τροφίμων ή έλλειψη προστασίας του περιβάλλοντος– και αναφέρουν τις ανησυχίες τους στους εργοδότες τους, στις αρμόδιες αρχές ή στον Τύπο.
Τα τελευταία χρόνια, οι πληροφοριοδότες διαδραμάτισαν βασικό ρόλο στην αποκάλυψη σοβαρής βλάβης στο δημόσιο συμφέρον, όπως στην περίπτωση της διαρροής των Panama Papers το 2015.
Ως αποτέλεσμα, το θέμα της προστασίας των καταγγελιών καταγγέλλουν όλο και μεγαλύτερη σημασία. Καθώς το επίπεδο προστασίας διαφέρει πολύ μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, οι καταγγέλλοντες τίθενται σε κίνδυνο νομικής ανασφάλειας και άνισης μεταχείρισης.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, και κατόπιν επιμονής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συμφωνήθηκε ένας νέος νόμος της ΕΕ που εισαγάγει πολλές αποτελεσματικές διασφαλίσεις για να εγγυηθεί το ίδιο επίπεδο νομικής προστασίας στους καταγγέλλοντες σε ολόκληρη την ΕΕ.
Καθορίζει σαφείς διαδικασίες και υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων για τους εργοδότες και καθιερώνει ασφαλείς διαύλους αναφοράς.
Για παράδειγμα, οι καταγγέλλοντες ενθαρρύνονται να αναφέρουν πρώτα εσωτερικά ή απευθείας στις αρμόδιες αρχές. Επίσης, πολύ σημαντικό, οι καταγγέλλοντες θα προστατεύονται πλέον νομικά έναντι απόλυσης, υποβιβασμού και άλλων μορφών αντιποίνων, καθώς και σε δικαστικές διαδικασίες.
Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να ενημερώνουν τους πολίτες σχετικά με τις διαδικασίες καταγγελίας και τη διαθέσιμη προστασία. Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να έχουν εφαρμόσει αυτούς τους νέους κανόνες στα νομικά τους συστήματα από τον Οκτώβριο του 2021,
Η Ελλάδα ανέβηκε στην 59η θέση στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς
Σύμφωνα με την «Διεθνή Διαφάνεια», το 2020 η Ελλάδα ανέβηκε στην 59η θέση (50/100 η βαθμολογία της) από την 60η θέση το 2019 ανάμεσα σε 180 χώρες, ως προς τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI), τον οποίο καταρτίζει αυτή η μη κυβερνητική οργάνωση αλλά εξακολουθεί να παραμένει στις τελευταίες θέσεις, όσον αφορά τις χώρες της Ε.Ε, μπροστά από την Σλοβακία, την Κροατία, την Ρουμανία την Ουγγαρία και την Βουλγαρία (Η Κύπρος στην 42η θέση με βαθμολογία 57/100).
Η Συρία (14/100), το Νότιο Σουδάν (12/100) και Σομαλία (12/100), βρίσκονται στο τέλος του καταλόγου και θεωρούνται οι πλέον διεφθαρμένες χώρες του κόσμου, ενώ η Νέα Ζηλανδία (88/100), η Δανία (88/100), η Φινλανδία (85/100), η Ελβετία (85/100), η Σιγκαπούρη (85/100) και η Σουηδία (85/100) είναι είναι οι λιγότερο διεφθαρμένες.
